به گزارش پایگاه تخصصی مسجد؛ با شیوع کرونا و گسترش آن، یکی از اولین نهادهایی که در روزهای نخست آمادگی کامل برای مقابله با آن را داشت، مسجد بود. مسجدی ها از بسیج تا کسبه، از کودکان تا بزرگسالان در همه عرصههای مقابله با کرونا و آسیبهای آن حضور داشتند. آنها در زمانیکه ماسک(تنها راه مقابله با بیماری)، گران و کمیاب شد، توانستند با تولید و توزیع میلیونی آن گام بزرگی در مقابله با بیماری بردارند. اهل مسجد با حضور شبانه روزی خود توانستند، با اقدامات بی نظیری مثل توزیع آبمیوه و میانوعدههای مقوی، خستگی کادر درمان را برای دقایقی دور کنند.
بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) مبنی بر محوریت مسجد در اقدامات مربوط به مقابله با بیماری و کمک های مردمی(تحت عنوان «رزمایش مواسات و همدلی»)، مرکز رسیدگی به امور مساجد در لبیک به فرمان رهبر انقلاب، «عملیات محله محور مسجد پایه» را آغاز کرد.
این عملیات علاوه بر اقدامات پیشگرانه کرونایی و کم کردن صدمات و آلام ناشی از آن، در موقفهای تقویم خود برنامههای مختلف فرهنگی و اجتماعی را دنبال میکند. از در همین راستا و با هدف کاستن آسیبهای اقتصادی، برنامههای دقیقی برای توزیع هدفمند کمکهای معیشتی طراحی شد. مساجد با هماهنگی یکدیگر خانوادههای نیازمند را شناسایی و با اشتراک گذاشتن ظرفیتهای خود اقدامات منظم و مدونی را انجام میدهند.
در «عملیات محله محور مسجد پایه»، تعدادی از مساجد با عنوان «مساجد محوری» وظیفه هماهنگی سایر مساجد محله را در امور مذکور بر عهده دارند. یکی از این مساجد، «مسجد
ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف)» در روستای داودآباد شهرستان قرچک، به امامت «حجتالاسلام و المسلمین مسعود مشمولی اربط» است.
«مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف)» از مساجد موفق قرچک و جنوب استان تهران در قبل و بعد از همه گیری کرونا است. این مسجد توانسته با همت امامِ خود و مردم محله در زمینههای متعددی از جمله توزیع کمکهای مردمی، ورزش، جذب نوجوانان و تکریم آنها و بسیاری از موارد دیگر، موفق باشد.
دلایل این موفقیت را در گفتگوی پایگاه تخصصی مسجد با «حجتالاسلام و المسلمین مسعود مشمولی اربط» امام این مسجد میخوانید.
در ابتدا از فعالیت های مسجد و دلایل موفقیت خود را در رابطه با آنها بفرمائید.
اولین کاری که در مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) روستای داودآباد انجام دادیم که تاثیر چشمگیری در برنامههای فرهنگی و اجتماعی مسجد داشت، متحد کردن نیروهای بسیج، موسسهی خیریه و کانون فرهنگی بود. به این معنا که فعالیت این سه نهاد با محوریت مسجد کاملاً هماهنگ صورت بگیرد و از فعالیت های موازی جلوگیری شود. در حال حاضر این سه مجموعه در درون مسجد کار انجام میدهند. به همین دلیل معمولاً شکل گزارش کار آنها یکی است.
قبل از شروع به خدمتِ من در این مسجد، بسیج، کانون و خیریه فعالیتهای خوبی داشتند. اما کاملاً موازی کار میکردند. با یکی شدن اهداف آنها حول محور مسجد، تاثیر به چشمگیری در فعالیت های اجتماعی مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) ایجاد شد. اکنون همه اعضاءِ فعال مسجد کار را برای خود می دانند.
دلیل دیگر موفقیت مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) جذب نیروهای کارآمد و دلسوز است. نیروهایی که من شفاهاً آنها را به مسجد دعوت کردم. متاسفانه یکی از معضلاتی که ما در روستای داود آباد با آن مواجه هستیم؛ نبود نیروی فعال مسجدی است. سابق بر این به لحاظ منابع انسانی وضعیت بهتری وجود داشته است. ولی متاسفانه کادرسازی مناسبی صورت نگرفته تا از وجود جوانان بهره بیشتری ببریم.
این منطقه از لحاظ اقتصادی در وضعیت ضعیفی قرار دارد و به محض اینکه تعطیلات فرا میرسد و یا چند روز تعطیل میشود، نوجوانان سر کار میروند. برخلاف آنچه که در شهرها رخ میدهد، به محض تعطیلی مدارس، بچه ها سر کار می روند.
البته این دلیلی برای انجام ندادن کار نیست! خوشبختانه من از چند جوان فعال این منطقه دعوت کردم تا فعالیتهایشان را در مسجد انجام دهند.
یکی از مهمترین اقداماتی که اخیراً صورت گرفته که البته نقش مهمی در ساماندهی فعالیتهای خیرخواهانه مسجد داشت؛ تشکیل مرکز نیکوکاری المهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) است. پیش از این موسسهی خیریهی ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) حدود ۴۰ خانوده از نیازمندان را تحت پوشش خود داشت که بعد از تأسیس مرکز نیکوکاری این عدد به بیش از ۲۵۰ خانوده ارتقاء یافت.
خدمات این مرکز شامل جمعآوری و توزیع کمکهای مردمی، تقبل هزینهی پول پیش و اجاره خانوادههای نیازمند است.
همچنین اقدام دیگری که هم به لحاظ فرهنگی و هم به لحاظ اکرام بچههای این منطقه با موفقیت زیادی همراه بود، سفرهی احسان دعای ندبه است. جمعه ها بعد از مراسم دعای ندبه سفرهی صبحانه در مسجد پهن میشود و بعد از آن هم یک مینیبوس بچهها را به سالن ورزشی و استخر میبرد.
البته این فعالیت در دوران شیوع بیماری کرونا فقط به مراسم دعا خلاصه میشد که به یاری خدا به تازگی سفرهی احسان دوباره پهن شده و عزیزان بعد از قرائت دعای ندبه مهمان خوان مسجد هستند. سالن و استخر هم با تثبیت و تخفیف وضعیت کرونا دوباره برقرار خواهد شد. یکی از دستاوردهای این برنامه حضور نوجوانان اهل سنت در مراسم دعای ندبه است.
ما در مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) تشویق هایی که برای نوجوانان در سایر مساجد عرف هست(مثل تقدیر از نوجوانانِ مکبر)، داریم. اما برنامهی دعای ندبه، استخر و سالن ورزشی در روزهای جمعه بسیار مورد توجه آنها قرار گرفته است.
چهارشنبه هر هفته نیز، بعد از «تلاوت نور» که یک صفحه قرآن قرائت میشود، کلاس تخصصی روخوانی و تجوید برگزار میکنیم. این کلاس برای همه گروه های سنی برگزار میشود و آنهایی که پیشرفت خوبی دارند مورد تشویق مسجد قرار می گیرند.
برنامه های فرهنگی معمولاً به همت بسیج صورت میگیرد ولی کلاسهای قرآنی را خودم پیگیری و ارائه میکنم. کلاس های قرآنی شامل ترجمه و تجوید است. البته جدیداً از سازمان تبلیغات اسلامی برای اعزام یک مربی قرآنی به داودآباد درخواست نمودهایم.
اگر یک امام جماعت میخواهد در مسجد و محله خود موفق باشد، باید بتواند سایر ارکان مسجد را با خود همراه کند. به عبارت بهتر؛ امام جماعت موفق برای جذب نوجوانان به مسجد، باید همه ارکان را بسیج کند. خصوصاً باید هیئت امناء را در این مسئله پای کار بیاورد.
یکی از مشکلاتی که معمولاً مانع پیشرفت در جذب این قشر مهم میشود، نبود امناء پای کار است.
برگزاری اردوهای تفریحی ـ زیارتی و حتی درون شهری، برای نوجوانان بسیار جذاب است. هماهنگ کردن زمین فوتبال و استخر برای بچه ها همکاری هیئت امناء را میطلبد. سایر ارکان مسجد هم میتوانند در این زمینه بسیار موثر واقع شوند.
همانطور که میدانیم یکی از اصول عملیات «محله محور مسجد پایه»، شبکه ائمه جماعات است. نظر شما در مورد همکاری ائمه جماعات برای ارتقاء فعالیت های اجتماعی چیست؟
هر مسجدی همزمان با گسترش و پیشرفت مادی و معنوی خود، برای آیندهش راهبرد جدیدی منظور میکند. به عبارتی با اتمام هر گام و هر مرحله، چشم انداز جدیدی متصور می شود. لذا بسیاری از مساجد درآمدشان با فعالیت هایشان یکی است و ممکن است نتوانند بخشی از درآمد را با مسجد دیگری تقسیم کنند.
اما این اصلا به این معنی نیست که بین دو یا چند مسجد نمیتوان هیچ گونه همکاری و هماهنگی قائل شد. به لحاظ اشتراک تجربه و دیگر ظرفیتها همه مساجد میتوانند با هم همکاری کنند. به عنوان مثال؛ مساجدی که با درمانگاهها، متخصصین و برخی از ارگانها ارتباطاتی ایجاد کردهاند میتوانند با دیگر مساجد محله آن را به اشتراک بگذارند.
گفتید که: جذب برخی از نیروهای فعال مسجد را به صورت شفاهی انجام دادهاید! در این رابطه بیشتر توضیح میدهید؟
بله! برخی از افراد را حضوری دعوت کردم. یادم هست که وقتی برای جذب یکی این دوستان رفته بودم، از ایشان خواستم سخنران هیئت آنها باشم. به تدریج از ایشان دعوت کردم تا جلسات هیئت را در مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) برگزار کنند که به یاری خدا نتایج خوبی حاصل شد و آنها اکنون با جان و دل برای مسجدشان تلاش میکنند.
شما گفتید: در جلسات داخلی مسجد از ظرفیت جوان ها استفاده می کنید. این جلسات چگونه برگزار می شوند؟
بله! در جلسات داخلی مسجد که با هیئت امناء برگزار میشود، از فرمانده بسیج، مدیر مرکز نیکوکاری و مدیر کانون هم دعوت میکنیم. اما پیشآمده که پیشنهاد جوانترها بار مالی داشته است که خوشبختانه اعضای محترم هیئت امناء، با همفکری آن را پذیرفتهاند. به هرحال هیچ انسانی کامل نیست و ممکن است اختلاف نظر وجود داشته باشد. اما صبوری و تحمل امام جماعت میتواند اختلاف نظرها را به همکاری منجر نماید. به هرحال صبوری امام جماعت باعث میشود نفع آن به مسجد برسد.
خوشبختانه یکی از اعضاءِ هیئت امناء از اهالی این منطقه هستند که اکنون در تهران زندگی میکنند، ایشان توانستند با تعقل و مدیریت خود، پل ارتباطی خوبی بین نسل جوان و سایر اعضاءِ هیئت امناء بر قرار کند.
ایشان علاوه بر این که عضو هیئت امناء هستند، فردی بسیار فعال هستند که کانون فرهنگی مسجد ولیعصر(عجلاللهتعالیفرجهشریف) را نیز تاسیس کردهاند.
ارتباط شما به عنوان امام جماعت موفق با اهالی چگونه است؟
من به عنوان امام جماعت در مراسم عقد، اذان و اقامه در گوش نوزاد و عیادت از بیماران و برخی برنامه های این چنینی شرکت میکنم.
اهالی من را از خودشان میدانند و قطعاً من هم چنین احساسی دارم. معمولاً وقتی مسئولین به داودآباد میآیند، خود را نماینده مردم میدانم و مطالبه گری جدی از آنها دارم. در چنین مناطقی، امام جماعت هم به عنوان امام محله و هم به عنوان یکی از اهالی، باید پیگیر درخواستهای به حق مردم باشد. مردم وقتی وعدهای از یک مسئول میشنوند توقع دارند زمان تحقق آن را بدانند و من در این موارد پیگیر درخواست مردم هستم.