به گزارش پایگاه تخصصی مسجد ، با راه اندازی سلسه مباحث مسجد تمدن ساز که به انتشار مصاحبه ها ، گزارش ها و یادداشت ها در این زمینه پرداخته میشود جناب آقای میلاد مرجانی فعال رسانه ای یادداشتی را با عنوان پناهگاهی به نام مسجد برای ما ارسال نمده اند که در زیر میخوانید.
پناهگاهی به نام مسجد
مسجد، جایگاه معنوی در میان مردم مسلمان دارد، اما واقعاً مساجد فقط محل عبادت و اقامه نماز است؟ و آیا کارکردهای چند منظوره مساجد همانند دوران صدر اسلام مورد توجه عموم قرار می‌گیرد؟.
در طول تاریخ، مساجد نقش بنیادین و کلیدی در پیشبرد اهداف اسلام داشتند. از تصمیم‌گیری‌ها برای حکومت‌داری تا کرسی‌های قضاوت و داوری میان مردم و حتی حل مشکلات مالی و اجتماعی مردم در فضای مسجد انجام می‌گرفت. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در مقابله با با رژیم ستم‌شاهی، مساجد نقش‌آفرینی کردند و در جریان جنگ تحمیلی، رزمندگان اسلام برای مقابله با رژیم بعث عراق از مساجد به جبهه‌های حق علیه باطل اعزام می‌شدند. هم‌اکنون نیز مساجد به‌عنوان پایگاه اصلی جریان انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند و در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی فعالیت بسزایی دارد. شاید می‌توان گفت همه شهدای مدافعان حرم، تربیت‌یافتگان مسجدند. با این حساب اما هنوز مشکلات فراوانی در کشور وجود دارد که مساجد می‌توانند به بهترین شکل آن را حل کنند و از پیش پای مردم و مسئولان بردارند.
اهمیت نماز در مسجد
در دین اسلام تأکید زیادی به اقامه نماز جماعت در مسجد شده است. به‌طوریکه گفته‌اند اگر فردی نمازش را به تأخیر بیاندازد به قصد اینکه نمازش را حتی با تأخیر در مسجد بخواند بهتر از این است که نمازش را اول وقت و فرادا در منزل بخواند. اما آیا مسجد فقط برای اقامه نماز احداث میشود؟. اگر کتب تاریخی را مطالعه کرده باشیم، پی خواهیم برد که قطعاً اینطور نیست. مسجد با مقبولیت عمومی و جایگاه معنوی که دارد حقیقتاً می‌تواند یکی از نهادهای فرهنگ‌سازی به شمار بیاید و به همین دلیل نیز بازوی توانمندی برای حل بسیاری از مشکلات اجتماعی و ایجاد تحول فکری و فرهنگی در جامعه خواهد بود.
این روزها بسیاری از مردم به‌واسطه شیوع ویروس کرونا با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. شاید مراکز و نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی بیشتر از مساجد در حل مشکلات مردم وظیفه‌ای بر عهده داشته باشند اما مساجد به‌عنوان یک مکان مقدس که از دیرباز مامنی برای مومنان بود، هنوز هم پناهگاهی برای نیازمندان به شمار می‌آید.
با این وجود بهترین فرصت است که بدانیم مساجد ما در چه جایگاهی قرار دارند. شاید نیم‌نگاهی به یک دهه یا نهایتاً دو دهه گذشته این سوال را در ذهن متبادر می‌کند که چرا بسیاری از جوانان و نوجوانان از فضای مسجد فاصله گرفته‌اند و چرا جوان نسل امروزمان به‌جای مسجد به سوی کامپیوتر، ماهواره و فضای مجازی رفته است.
مقصر کیست؟
اگر سخن کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت صحیح باشد که بیشتر افرادی که با مسجد مانوس‌اند و در محیط مسجد رشد و نمو یافته‌اند جزو سالم‌ترین افراد جامعه محسوب می‌شوند و کمترین بزه و انحرافات اخلاقی و اجتماعی در میان آنها پیدا میشود؛ باید بررسی کرد که مقصر اصلی برای دوری جوان از مسجد چه کسانی هستند. آیا خانواده باید تربیت فرزندان را بر محور مسجد قرار دهد یا مساجد باید طوری برنامه‌ریزی کنند که نوجوان و جوان در مسیر مسجد قرار گیرند.
آنچه به ظاهر می‌رسد این است که مشکل از مسجد نیست چراکه مسجد به‌عنوان خانه خدا، آرام‌کننده دلها و پرورش‌دهنده جسم و روح است اما باید اقرار کرد که برخی از مشکلات از عملکرد اشتباه و یا حداقل نداشتن فنون جذب افراد در میان ائمه جماعت و خادمان و فعالان صحن مسجد است که باعث شده مسجد از حضور جوانان و نوجوانان خالی باشد.
در این راه ضروری است یکبار دیگر برنامه‌های جنبی مسجد به مقتضای نیازهای جامعه بازنگری شود و ائمه جماعات شیفته کار به خدمت گرفته شوند تا تمامی برنامه‌های مساجد بیشتر از هر مکان دیگری برای مردم جذاب و دلپسندتر باشد. البته خالی از لطف است اگر نگوییم کم نیستند مساجد و ائمه جماعات موفقی که مردم را به دنبال اخلاق پسندیده و رفتارهای مسئولانه خود در برابر خدا و خلق خدا، به مسجد جذب می‌کنند و چه زیباست صحنه‌های نمازجماعت و ویژه برنامه‌های مذهبی این مساجد که جایی برای نشستن حاضران هم وجود ندارد.