به گزارش پایگاه اطلاعرسانی مرکز رسیدگی به امور مساجد؛ به پیشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با تصویب وزیران امور خارجه کشورهای اسلامی در اجلاس تهران، هرساله روزجهانی مسجد در سی و یکم مرداد ماه برابر با 21 اوت، همزمان با سالگرد آتش زدن مسجدالاقصی توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل، گرامی داشته میشود. با نزدیک شدن به این روز که به تعبیر رهبر انقلاب مدظله العالی «یک روز اساسا انقلابی است»، بر آن شدیم تا با حجت الاسلام و المسلمین علیرضا رجالی تهرانی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) که آثار و تالیفات فراوانی در حوزه مسجد دارند گفت و گویی انجام دهیم که در ادامه میآید.
اهمیت روز جهانی مسجد از منظر حضرتعالی، به عنوان امام جماعت مسجد، در چیست؟
روز جهانی مسجد به مناسبت حملهای بود که با تحریک رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی انجام شد و آنجا را به آتش کشیدند و بخش عمدهای از این مسجد در آتش صهیونیستی سوخت.
از همین رو این روز را به عنوان روز جهانی مسجد نام گذاری کردند. همین مناسبت و نام گذاری نشان از جایگاه و اهمیت بالای مسجد در جهان اسلام دارد. همچنین نشان از اهمیت مسجد در دیدگاه کسانی که با اسلام دشمنی دارند.
این نامگذاری نشان می دهد که مسجد تا چه اندازه میتواند تاثیرگذار باشد. به خاطر فعالیت هایی که در آن صورت می گیرد، که یکی از آنها نماز است که؛ البته می تواند عامل مهمی برای مبارزه با ظلم و فساد و پیگیری مسائل و مشکلات جامعه اسلامی و مسلمانها باشد. لذا اهمیت روز جهانی مسجد از همین رو معلوم است زیرا که صهیونیسم دشمنی دیرینهای با مسجد و اسلام دارد.
همچنین یکی از مظاهر و خاستگاههای مهم اسلام مساجد هستند. پایه و اساس بسیاری از حرکات اسلامی، انقلاب ها، مقاومت ها و ظلم ستیزیها از مسجد نشأت گرفته است.
لذا طبیعی است که دشمن نسبت به مسجد حساس باشد از طرف دیگر مسلمانان هم برای اینکه بتوانند این محور را حفظ کنند باید اولاً این روز را پاس بدارند و هم اینکه این حرکت رژیم صهیونیستی را نسبت به مسجد محکوم کنند. همچنین ثابت کنند که مسجد تا چه اندازه میتواند در مسائل مربوط به مسلمانان و جامعه آنها تاثیر گذار باشد.
لذا مشاهده می شود نه تنها مسجد الاقصی، بلکه بسیاری از مساجد در طول تاریخ مورد هجوم دشمنان قرار گرفتهاند. حتی گروههای تکفیری هم، چنین دیدگاهی نسبت به مسجد دارند زیراکه محل و مقر مسلمین و بسیاری از انقلابیون مسجد است. خصوصاً مسجد، در جمهوری اسلامی ایران مهمترین خاستگاه مسائل فرهنگی و انقلابی است.
بنا به تعبیر رهبر معظم انقلاب، روز مسجد، اساسا یک روز انقلابی است. چه تفسیری از این عبارت معظم له دارید؟
این یک امر مسلم است و نکته سنجی مقام معظم رهبری را نشان میدهد. مسجد همواره محل آغاز و پیگیری حرکات انقلابی بوده است. مسجدی که نشانهای از انقلاب، مقاومت و پیگیری مسائل جامعه در آن دیده نشود، دشمن هراس نخواهد بود. معمولاً دشمن با چنین مسجدی کاری ندارد.
وقتی به تاریخ نگاه می کنیم، مشاهده می کنیم که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) وقتی به مدینه وارد شدند، اولین سازهای که تاسیس می کنند و اولین نهادی که ایجاد میکنند مسجد است و از آنجاست که فعالیت های دیگر آغاز می شود.
همچنین امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) حکومت خود را از مسجدالحرام آغاز خواهند کرد، وقتی حکومت ایشان تشکیل شد، مقر حکومت ایشان مسجد کوفه خواهد بود.
اگر به تاریخ نه چندان دور نیز نگاه کنیم، خاستگاه اولیه و اصلی انقلاب اسلامی ما مسجد است. در دفاع مقدس نیز خاستگاه اصلی فعالیت های مردمی، بسیج، ثبت نام رزمندهها و اعزام به جبهه ها در مسجد صورت گرفت. حتی پس از شهادت، مراسمات آن عزیزان نیز در مسجد برگزار می شد.
همچنین؛ یکی از نهادهای مهم انقلاب بسیج است و مقر اصلی بسیج در مساجد است. در صدر اسلام یکی از نداهایی که برای امور مهم سر می دادند ، این بود: «الصلاة جامعه». این ندا را برای نماز، کسوف و خسوف سر می دادند. ولی وقتی یک امر مهم برای مسلمین پیش می آمد باز هم همین ندا را سر میدادند که مردم متوجه شوند امر مهمی پیش آمده و باید به مسجد بروند.
وقتی مقام معظم رهبری می فرمایند: روز جهانی مسجد اساساً یک روز انقلابی است، حقیقتاً همین طور است. محل پرورش و اعزام مدافعان حرم مساجد بودند، بخش مهمی از امنیت نظام در مساجد تامین میشود، پشتوانه اصلی محور مقاومت در مساجد است.
پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) تمامی تصمیمات و برنامه ریزی های خود را در مسجد اتخاذ می کردند. پایه های حکومت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) در مسجد مستقر شده بود. ایشان هم امام جماعت بودند هم حاکم جامعه اسلامی. یعنی کسی که برای مسجد امام جماعت بود، خودش نیز حکومت را اداره می کرد.
هرجایی که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تشریف می بردند، آن شخصی را که به عنوان نائب خود در مسجد می گذاردند، کارگزار پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز میشد.
در مسجد کوفه نیز همین طور بود، برای بالا رفتن از منبرش و سخنرانی در آن، گاهی بین افراد اختلافات پیش می آمد. در واقع کسی که بالای منبر مسجد کوفه می رفت زعیم مردم میشد.
در آیه ۱۸ سوره توبه خداوند می فرماید:
«إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَـئِکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ»
مساجد و خانه های خدا را کسانی عمران و آبادی میکنند.
ایمان به خدا دارند، ایمان به روز قیامت دارند و نماز اقامه می کنند و زکات می دهند. کسانی که از غیر خدا نمی ترسند و این یعنی نفی طاغوت. یعنی اهل مسجد طراز باید هم اعتقاد و ایمان به قیامت داشته باشند و نماز را به معنای خوب آن اقامه کنند و هم از بعد سیاسی و انقلابی باید افرادی باشند که طاغوت را نفی میکنند.
زیباترین تعبیر سردارسلیمانی در مراسم روز جهانی مسجد، در سال 97، مثالی بود از جبهه جنگ و پل ارتباطی بین خط مقدم و پشت جبهه، که یک فرمانده چگونه باید از پل محافظت کند و همه نیرو و تمرکزش را روی پل نگذارد و این موضوع را به وظیفه ائمه جماعات تعمیم دادند و گفتند: امام جماعت باید وظیفه اش را از اطراف مسجد پیگیری کند و مسجد به همان مساحت موجود ختم نمی شود... مساجد چگونه به این گفته سردار شهید سلیمانی جامه عمل بپوشانند؟
نه تنها امام جماعت بلکه هیئت امنا و بسیجِ مسجد و همه کسانی که در یک مسجد متمرکز هستند و خدمت گذار خانه خدا هستند، باید اینگونه فکر کنند به این گونه باشند. در حقیقت مسجد تنها یک مساحت شناسنامهای و یک محدوده ساختمانی نیست. ممکن است در ظاهر به مساحت خاصی منتهی شود اما در باطن فراتر از آن است.
شهید سلیمانی به این موضوع به خوبی نگاه کرده و اندیشیده بودند. یک مسجد گاهی به گستردگی یک محله است، گاهی به گستردگی یک منطقه و شهر، بلکه یک کشور! ما شاهد هستیم برخی از مساجد در شهر و کشور خودشان اثرگذار هستند. این نشان دهنده آن است که مسجد نمی تواند منحصر به یک محدوده خاص باشد.
وقتی محدوده یک مسجد فراتر از دیوارهای آن می رود غیر از نماز که البته باید برگزار شود و اهمیت بالایی دارد، نقشها و کارکردهای دیگر خود را بتواند به خوبی ایفا کند. یعنی مسجد اگر بتواند در فضای اطرافش نقش فرهنگی ایفا کند، نقش اجتماعی، سیاسی، حتی کارآفرینی و علمی داشته باشد، این مسجد قطعاً از محدوده دیوارهای خود خارج شده و به محله و شهر و کشور سرایت میکند. امام جماعت و سایر ارکان مسجد به نوبه خود باید این اتفاق را رقم بزنند.
لذا مشاهده می شود، ایتاء ذکات که در همین آیه مقدسه نیز آمده و یکی از ویژگی های کسانی که مساجد را آباد می کنند، میتواند به صورت کمک های مومنانه انجام شود. کسانی که وارد مسجد می شوند، باید نقش معیشتی، اقتصادی و خدمات رسانی به مردم داشته باشند.
اگر این اتفاق در مسجدی رقم بخورد و عمران واقعی آن در این امور متجلی شود، آن موقع است که این مسجد از فضای فیزیکی خود خارج و یک دایره وسیعی از محله خود را شامل می شود.
بخشی هم به امام جماعت و سایر فعالان مسجدی مربوط می شود، که به سمت همسایه ها و اهالی اطراف مسجد خود بروند و ارتباط بگیرند. قاعدتاً وقتی این موارد به نحو مطلوبی پیگیری انجام شوند، آنگاه فرمایش شهید سلیمانی نیز جامعه عمل خواهد پوشید.