احکام جامع زکات فطره بنا بر نظر مقام معظم رهبری

به گزارش پایگاه تخصصی مسجد ،  زکات فطره به قدری اهمیت دارد که اگر سرپرست خانواده‌ای بعد از غروب آفتاب از دنیا برود، فطره او و نانخورهایش را از مال او پرداخت می‌کنند به همین  مناسبت با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه مبارک رمضان احکام مربوط به زکات فطریه و کیفیت پرداخت آن از منظر مقام معظم رهبری منتشر و در ادامه میتوانید مطالعه کنید.

کیفیت پرداخت زکات فطره
۲۴۰. آیا زکات فطره را مى‌‏توان به خانواده فقیر غیر متدین داد؟
ج) در زکات فطره، عدالتِ گیرنده لازم نیست؛ ولى به کسى که آشکارا گناه کبیره انجام مى‌‏دهد، بنابر احتیاط نباید زکات فطره داد.

پرداخت زکات فطره به واجب النفقه
۲۴۱. آیا پدر مى‌‏تواند زکات فطره را به فرزند دانشجوى خود که محتاج است، بدهد؟
ج) اگر فرزندان فقیر باشند، پدر و مادر باید مخارج واجب آنان را بپردازند و نمى‌‌توان چیزى از زکات فطره را بابت مخارج زندگى به آنها داد ولى براى اداى دین و یا مایحتاجى که تأمین آن بر پدر واجب نیست اشکال ندارد.

جمع‌آورى فطریه و توزیع مساوى بین فقرا
۲۴۲. ما ـ به عنوان مؤسسه خیریه کمک به فقرا و ایتام ـ بعد از نماز عید در مسجد جامع روستا زکات فطره را جمع‌آورى مى‌‌کنیم. همچنان‌که مى‌‌دانید قیمت هر صاع(سهم) متفاوت هست. آیا مى‌‌توانیم کل مبالغى را که به ما مى‌‌رسد جمع کرده و سپس به‌صورت مساوى بین فقرا تقسیم کنیم. مثلاً به یک فقیر بیست صاع و نصف یا کمتر و بیشتر از نصف بدهیم؟
ج) احتیاط واجب آن است که به فقیر کمتر از یک صاع یا قیمتش داده نشود، هرچند جماعتى باشند که مقدار فطریه به همه آنان نرسد؛ و جایز است که به هر فقیر چند صاع بلکه به مقدار مخارج سالش داده شود. و احتیاط واجب آن است که بیش از مخارج یک سال به فقیر ندهند و او هم بیشتر نگیرد.

پرداخت زکات فطره به خویشاوندان
۲۴۳. آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
ج) مى‌‏تواند به عنوان هدیه بدهد و لازم نیست به او بگوید زکات فطره است؛ ولى باید در نیّت قصد زکات کند.

۲۴۴. آیا دادن فطریه به برادر جایز است؟
ج) اگر فقیر باشد جایز است؛ بلکه اختصاص زکات فطره به خویشاوندان و همسایگان و کسانى که به‌خاطر دین ترک وطن کرده‌‏اند و فقها و خردمندان و غیر آن‌ها که داراى امتیازاتى باشند، مستحب است.

مصرف زکات فطره در امور فرهنگى
۲۴۵. آیا جایز است زکات فطره را در امور فرهنگى و مذهبى که باعث نشر معارف دین مى‌‏شود صرف کرد؟
ج) صرف زکات فطره در راه نشر معارف دین اشکال ندارد؛ ولى احتیاط این است که آن را به فقیر بدهند.

فطریه سادات
۲۴۶. همسرم از سادات مى‌‌باشند با توجه به اینکه فطریه ایشان به عهده اینجانب مى‌‌‌باشد و من نیز سیّد نیستم و با عنایت به اینکه فطریه سادات جداگانه دریافت مى‌‌شود آیا فطریه مربوط به همسرم را در محل فطریه سادات باید قرار داد؟
ج) ملاک در پرداخت فطریه معیل (پرداخت کننده فطریه) است نه عیال، بنابراین شما نمى‌‌توانید فطریه خود را به سیّد بپردازید هر چند همسر شما از سادات باشد.

پرداخت فطریه به سادات فقیر
۲۴۷. آیا فطریه را به سادات فقیر مى‌‌توان داد؟
ج) غیر سادات نمى‌‌توانند به سادات فطریه پرداخت نمایند.

مصرف زکات فطره در درمان بیمار مستمند
۲۴۸. اگر شخصى وضع مالى خوبى ندارد و براى مداواى بیمارى دختر بچه‌اش که هزینه زیادى دارد نیازمند پول است، آیا زکات فطره به او تعلق مى‌‌گیرد؟ و اگر بعداً معلوم شود که اصلاً او مستحق نبوده حکم چیست؟
ج) اگر فقیر است، زکات فطره بر او واجب نیست و مى‌‌توانید زکات خود را به او بدهید و اگر بفهمید فقیر نبوده چنانچه مالى را که به او داده‌اید از بین نرفته باشد، مى‌‌توانید پس بگیرید و به مستحق بدهید و اگر نتوانید پس بگیرید، باید از مال خودتان فطره را بدهید.

جنس زکات فطره
۲۳۲. زکات فطره را باید از قوت متعارف داد، یا قوت شرعى؟
ج) اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت مى‌‏کند و منحصر به قوت غالب نیست.

مقدار زکات فطره
۲۳۳. مقدار فطره چقدر است؟
ج) شخص باید براى خودش و کسانى که نان خور او محسوب مى‌‏شوند، براى هر نفر سه کیلو از خوراک مردم (مانند گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرت و یا مانند اینها) و یا پول یکى از آنها را به مستحق بدهد.


زمان کنار گذاشتن فطره
۲۳۴. زمان کنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
ج) بعد از اثبات حلول ماه شوال مى‌‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عید فطر مى‌‏خواند، بنابر احتیاط واجب باید پیش از نماز پرداخت کند یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمى‌‏خواند، تا ظهر روز عید فطر مهلت دارد.

کنار گذاشتن فطره و تصرف در آن
۲۳۵. اگر شخص فطره را کنار بگذارد، مى‌‏تواند از آن استفاده کند و بعد به جاى آن مال دیگرى بگذارد؟
ج) خیر، باید همان را که کنار گذاشته، براى فطره بدهد

پرداخت زکات فطره پیش از ماه رمضان
۲۳۶. آیا جایز است پیش از ماه رمضان، فطره را به فقیر داد؟
ج) خیر، کفایت نمى‌‏کند؛ ولى مى‌‏تواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عید فطر، طلب خود را بابت فطره حساب کند.

‏انتقال زکات فطره‏
۲۳۷. جایز است زکات فطره را در شهر دیگرى بدهیم؟
ج) اگر در محل و شهر خودش مستحق پیدا نشود، مى‌‏تواند آن را به شهر دیگرى ببرد.

پرداخت زکات فطره قبل از عید
۲۳۸. اگر در کشور دیگرى افراد مستحق و نیازمندترى باشند، آیا پرداخت زکات فطره چند روز قبل از عید براى رساندن به این مستحقّین جایز است؟ اگر این کار به‌صورت تلفنى به شخصى باشد که وقتى به کشورم بازگشت معادل آن‌چه را به مستحقین داده به وى بدهم، چه‌طور؟
ج) وکیل کردن دیگرى جهت پرداخت فطریه از طرف شما مانعى ندارد، و در وکالت بین آن‌چه ذکر شد تفاوتى وجود ندارد؛ ولى واجب است زکات فطره در وقت خودش داده شود.

فراموشى در پرداخت زکات فطره
۲۳۹. فراموش کرده‌ایم زکات فطره بپردازیم، حکم آن چیست؟
ج) اگر زکات فطره نپرداخته‌اید، از شما ساقط نمى‌‌شود و واجب است آن را ـ بدون نیّت ادا یا قضا ـ جدا کرده و بپردازید.

کیفیت پرداخت زکات فطره
۲۴۰. آیا زکات فطره را مى‌‏توان به خانواده فقیر غیر متدین داد؟
ج) در زکات فطره، عدالتِ گیرنده لازم نیست؛ ولى به کسى که آشکارا گناه کبیره انجام مى‌‏دهد، بنابر احتیاط نباید زکات فطره داد.

پرداخت زکات فطره به واجب النفقه
۲۴۱. آیا پدر مى‌‏تواند زکات فطره را به فرزند دانشجوى خود که محتاج است، بدهد؟
ج) اگر فرزندان فقیر باشند، پدر و مادر باید مخارج واجب آنان را بپردازند و نمى‌‌توان چیزى از زکات فطره را بابت مخارج زندگى به آنها داد ولى براى اداى دین و یا مایحتاجى که تأمین آن بر پدر واجب نیست اشکال ندارد.

جمع‌آورى فطریه و توزیع مساوى بین فقرا
۲۴۲. ما ـ به عنوان مؤسسه خیریه کمک به فقرا و ایتام ـ بعد از نماز عید در مسجد جامع روستا زکات فطره را جمع‌آورى مى‌‌کنیم. همچنان‌که مى‌‌دانید قیمت هر صاع(سهم) متفاوت هست. آیا مى‌‌توانیم کل مبالغى را که به ما مى‌‌رسد جمع کرده و سپس به‌صورت مساوى بین فقرا تقسیم کنیم. مثلاً به یک فقیر بیست صاع و نصف یا کمتر و بیشتر از نصف بدهیم؟
ج) احتیاط واجب آن است که به فقیر کمتر از یک صاع یا قیمتش داده نشود، هرچند جماعتى باشند که مقدار فطریه به همه آنان نرسد؛ و جایز است که به هر فقیر چند صاع بلکه به مقدار مخارج سالش داده شود. و احتیاط واجب آن است که بیش از مخارج یک سال به فقیر ندهند و او هم بیشتر نگیرد.

پرداخت زکات فطره به خویشاوندان
۲۴۳. آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
ج) مى‌‏تواند به عنوان هدیه بدهد و لازم نیست به او بگوید زکات فطره است؛ ولى باید در نیّت قصد زکات کند.

۲۴۴. آیا دادن فطریه به برادر جایز است؟
ج) اگر فقیر باشد جایز است؛ بلکه اختصاص زکات فطره به خویشاوندان و همسایگان و کسانى که به‌خاطر دین ترک وطن کرده‌‏اند و فقها و خردمندان و غیر آن‌ها که داراى امتیازاتى باشند، مستحب است.

مصرف زکات فطره در امور فرهنگى
۲۴۵. آیا جایز است زکات فطره را در امور فرهنگى و مذهبى که باعث نشر معارف دین مى‌‏شود صرف کرد؟
ج) صرف زکات فطره در راه نشر معارف دین اشکال ندارد؛ ولى احتیاط این است که آن را به فقیر بدهند.

فطریه سادات
۲۴۶. همسرم از سادات مى‌‌باشند با توجه به اینکه فطریه ایشان به عهده اینجانب مى‌‌‌باشد و من نیز سیّد نیستم و با عنایت به اینکه فطریه سادات جداگانه دریافت مى‌‌شود آیا فطریه مربوط به همسرم را در محل فطریه سادات باید قرار داد؟
ج) ملاک در پرداخت فطریه معیل (پرداخت کننده فطریه) است نه عیال، بنابراین شما نمى‌‌توانید فطریه خود را به سیّد بپردازید هر چند همسر شما از سادات باشد.

پرداخت فطریه به سادات فقیر
۲۴۷. آیا فطریه را به سادات فقیر مى‌‌توان داد؟
ج) غیر سادات نمى‌‌توانند به سادات فطریه پرداخت نمایند.

مصرف زکات فطره در درمان بیمار مستمند
۲۴۸. اگر شخصى وضع مالى خوبى ندارد و براى مداواى بیمارى دختر بچه‌اش که هزینه زیادى دارد نیازمند پول است، آیا زکات فطره به او تعلق مى‌‌گیرد؟ و اگر بعداً معلوم شود که اصلاً او مستحق نبوده حکم چیست؟
ج) اگر فقیر است، زکات فطره بر او واجب نیست و مى‌‌توانید زکات خود را به او بدهید و اگر بفهمید فقیر نبوده چنانچه مالى را که به او داده‌اید از بین نرفته باشد، مى‌‌توانید پس بگیرید و به مستحق بدهید و اگر نتوانید پس بگیرید، باید از مال خودتان فطره را بدهید. استفتائات رهبری.