پایگاه تخصصی مسجد، گروه بین الملل - جلال حیران نیا: حفظ وحدت در صدر اسلام، موجب انسجام و فشردگى مسلمانان شد. آنها در پرتو همین همدلى و هماهنگى توانستند بر خیل دشمنان مختلف فائق آیند و به امتیازات فوقالعاده دست یازند، چرا که قرآن به آنها فرموده بود: و همگى به ریسمان خدا (قرآن و اسلام و هرگونه وسیله رحمت) چنگ زنید و پراکنده نشوید، و نعمت خدا را بر خود به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان شما الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او برادر شدید (آل عمران، آیه ۱۰۳). قرآن تفرقه و اختلاف را در ردیف عذابهاى آسمانى عنوان کرده و میفرماید: بگو خداوند قادر است که از بالا یا از زیر پاى شما، عذابى بر شما بفرستد، یا به صورت دستههاى پراکنده شما را با هم بیامیزد و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما به وسیله دیگرى بچشان (انعام/ آیه ۶۵).
به مناسبت هفته وحدت، در باب لزوم وحدت مسلمانان در شرایط کنونی جهان اسلام، گفتگویی با پرفسور امید صفی محقق دانشگاه هاروارد و استاد ایرانی مطالعات دینی دانشگاه کارولینای شمالی و مؤلف "خاطرات محمد(ص)"انجام داده ایم که در ادامه می آید.
اهمیت هفته وحدت و یادآوری لزوم وحدت میان شیعیان و اهل سنت در چیست؟
من سعی کرده ام در کتاب خود با عنوان «خاطرات محمد(ص)» Memories of Muhammad خاطر نشان کنم که هم مسلمانان سنی و هم مسلمانان شیعه با عشق و علاقه به پیامبر(ص) شناخته می شوند.
باید توجه داشت که شیعیان و اهل تسنن دارای خدای واحد، پیامبر واحد و قرآن واحد هستند. از سوی دیگر بسیاری از مناسک دینی اهل تسنن و شیعیان یکسان است و تفسیر یکسانی از این مناسک و رویه های دینی دارند.
اگر بحث تفاوت در انجام برخی مناسک و عبادات باشد باید توجه داشت که درون اهل تسنن و تشیع گروهها و فرقی هستند که مناسک و عبادات آنها با یکدیگر متفاوت است. به عبارت دیگر درون اهل تسنن و تشیع گروههای هستند که دارای تفاوت در مناسک و انجام عبادتهای دینی هستند. لذا نباید بر روی تفاوت در مناسک و عبادات میان شیعه و سنی تمرکز کرد و همانگونه که در درون هم شیعه و هم اهل تسنن تفاوتهایی وجود دارد میان خود شیعه و سنی نیز تفاوت امری طبیعی است.
با توجه به تحولات منطقه چرا به وحدت میان مسلمانان بیش از پیش نیاز داریم؟
در دنیای کنونی چه در عراق و چه در سوریه و یمن و پاکستان شاهد افزایش تنشهای مذهبی بین اهل تسنن و شیعیان هستیم.
باید توجه داشت که این تنشها صرفاً الهیاتی و ایدئولوژیک نیستند. این تنشها به واسطه رقابتهای ژئوپلیتیک ورقابت برای کسب قدرت و نفوذ سیاسی افزایش یافته و شدت بیشتری یافته است.
این موضوعات باعث ضربه وارد کردن بر جامعه اسلامی است.
تفرقه میان مسلمانان از سوی چه گروهها و کشورهایی دامن زده می شود؟
ما می دانیم که استراتژی که میراث استعمار بر اساس آن بنا نهاده شده بود «تفرقه بینداز و حکومت کن(پیروز شو)» بوده است. این موضوع به سیاستهای استعماری بریتانیا، فرانسه و آمریکا باز می گردد. همچنین سایر اشکال استعمار نیز از این سیاست پیروی کرده اند.
متاسفانه امروزه این تمایلات فرقه ای عمیقاً نزد برخی از سیاستمداران جهان اسلام ریشه دوانده است. با توجه به اینکه ما مسلمانان خیلی از درک قدرت تمام عیارمان برای وحدت فاصله گرفته ایم لذا قدرتهایی که در آرزوی فروپاشی مسلمانان را داشتند الان می توانند نفس راحتی بکشند.