معماری مساجد با هنر خط

به گزارش پایگاه تخصصی مسجد به نقل از ایرنا، جلوه های بسیاری از معماری و هنراسلامی در مساجد دیده می شود، این معماری و هنر آمیخته با مهندسی، گچ بری، آجرکاری، موزاییک سازی، کاشی کاری، سفال گری، سنگ تراشی، مقرنس سازی، آیینه کاری، کنده کاری، منبت کاری و خاتم کاری است.
همچنین هنرهای تجسمی نگارگری، خوشنویسی، تذهیب، از دیگر نمونه هایی است که به زیبایی این مکان های معنوی افزوده است.
اموری در انسان مثل حقیقت جویی، گرایش به خیر و فضیلت، هنر، خلاقیت و عشق و پرستش باعث می شود تا از هنرهای تجسمی در مساجد استفاده شود. خط یک هنر خیلی قدیمی است خط بسیار زیبا برای انسان ارزش فوق العاده ای دارد وانسان آن را حفظ می کند.

**خوشنویسی هنری که در معماری مساجد بسیار به کار رفته است
از بین شاخصه های به کار رفته در معماری مساجد، خوشنویسی جلوه بیشتری دارد. خوشنویسی از جمله عناصر اساسی و هویت بخش در معماری اسلامی است و از تزئینات در فن معماری به شمار می آید.
وجود آیه های قرآنی و کتیبه ها در جای جای مساجد نمونه بارز این هنر است که با خواندن آن توجه هر بیننده ای را جلب کرده و موجب آرامش می شود.
امروزه هیچ مسجدی را نمی توان یافت که آیه ای ، حدیثی یا مطلبی با خط زیبا خوشنویسی به دیواره های آن نباشد .

** نوآوری در فضای مساجد
نصرالله افجه ای هنرمند خوشنویس در گفت و گو با خبرنگار هنرهای تجسمی ایرنا اظهار داشت:در معماری های سنتی مهمترین و معتبرترین آنها در زمان صفویه شکل گرفته است که شیخ بهایی با استفاده از فعالیت و ذهن خلاقش آن را بنا نهاده است. نقش خوشنویسی در معماری از همان دوران صفویه بارز است وبه چشم می خورد.
وی گفت:درگذشته وقتی معمار طراحی بنای مسجد یا بنای دیگری را انجام می داده است فضایی برای خوشنویسی آیات قرآنی باز می گذاشته که این سیاست معمار بوده تا راه را برای صعود خودش فراهم کند و خطاط هم همین نظر را داشته است.
افجه ای ادامه داد: مساجد و بناهای مذهبی در تاریخ معماری ایران، همواره نقطه به اوج رسیدن هنر و معماری اسلامی بوده است.در معماری اسلامی ایران ، بدون شک جنبه های ساختمانی و نو آوری در فضاهای مساجد و ایجاد فضایی تازه در سیر تاریخی خود، از اهمیت بالایی برخوردار است.
هنرمندخوشنویس افزود: معماری صفویه به دوره مدرن کشیده شده است و می توان آن را در مسجد میرداماد و مسجد الغدیر، حسینیه ارشاد و هر بنایی که با طراحی خاص ساخته می شود دید که خط خوشنویسی در آنها اعمال شده است .حتی در بازسازی حرم معصومه (ع) در بخش اتصال حرم به حرم کلاسیک طراحی زیبا به کار برده شده که درآن آیات قرآنی با خط زیبای خوشنویسی به کار رفته است .
وی ادامه داد: تمام مساجد و مکان های مقدس و متبرکه با خط زیبای خوشنویسی آذین بندی شده است که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
افجه ای با اشاره به اینکه خوشنویسی نقش برتر در معماری مساجد دارد گفت:خط و خطاطی نقش برتری در طراحی و معماری مساجد دارد که نمونه بارز آن را می توان به 400 ساله پیش در پیشانی مسجد سپه سالار دید که در کتیبه بالا خط میرزا غلامرضا اصفانی است و نشانه مهارت خوشنویسان است.
وی ادامه داد:متاسفانه مساجد ما که نمونه بارز معماری اسلامی هستند را با تابلوهایی که نشان یک دست است نشان داده اند در حالی که نیازی نیست مسجد را با علامت خاصی نشان دهیم مساجد خود موقع اذان با گفتن بانگ اذان متوجه می شویم که مسجدی است و با گذاشتن تابلو برای نشان دادن مساجد نوعی اهانت است و مانند این است که نشان می دهیم استراحت گاه کجاست .

** ملاقات دین و هنر در مساجد
افجه ای گفت: در مساجد نه تنها دین با هنر ملاقات می کند بلکه مهم ترین نمودهای هنر اسلامی ، معماری مساجد و ویژگی های بارز آن است مساجد محل عبادت و رسیدن به آرامش است که متاسفانه برخی با استراحتگاه اشتباه گرفته اند .
هنر اسلامی نه تنها در مسجد بلکه در متن زندگی مردم جریان یافته و در طول قرون متمادی ، محیطی را فراهم آورده که در آن مسلمین با به یاد داشتن خداوند و با عنایت و تامل در باب زیبایی که نهایتا فقط ناشی از خداوند است که به مفهومی مطلق و زیبا منتهی می شود کار هنری انجام می دهند.